Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline
Szablon:Zaburzenia osobowosci Borderline inaczej nazywane też pogranicznym zaburzeniem osobowości lub BPD (ang. Borderline Personality Disorder) - zaburzenie osobowości na pograniczu psychozy i nerwicy, w którym występuje wzorzec zachowań zdominowany niestabilnością w relacjach interpersonalnych, ocenie osoby własnej i afektach oraz zaznaczona wybuchowość.
Według DSM-IV borderline to zaburzenie z pogranicza (301.83)
W ICD-10 wystepuje pojęcie osobowość chwiejna emocjonalnie (F60.3)
- typ impulsywny (F60.30)
- typ borderline (F60.31)
Borderline cechuje: niestabilność emocjonalna (nadmierne emocje w jednych momentach i brak uczuć w innych); intensywność i niestabilność relacji z innymi ludźmi (przechodzenie pomiędzy ekstremami - idealizacji i dewaluacji, miłości i nienawiści); niestabilny i zaburzony obraz własnego "ja" (brak stabilnej wiedzy o tym kim się jest i czego się chce, błędna samoocena); chroniczne uczucie pustki wewnętrznej i znudzenia; impulsywność i skłonność do ryzykownych zajęć; tendencje do działań samodestrukcyjnych; duże huśtawki nastroju zmieniające się w cyklach godzinnych, zmierzające zwykle ku uczuciom negatywnym (smutek, przygnębienie, niepokój, złość); przesadna złość i agresja, skłonność do krytykowania i atakowania werbalnego innych; nastawienia urojeniowe; objawy dysocjacyjne ("oderwanie się od rzeczywistości"); oraz paniczny lęk przed porzuceniem.
Jest zaburzeniem występującym często (zachorowalność około 2%). Wymaga wielokierunkowego leczenia, nieraz hospitalizacji.
Kryteria diagnostyczne ICD-10
- zaburzony obraz siebie
- uczucie pustki
- intensywne związki
- lęk przed porzuceniem
- samouszkodzenia
Kryteria diagnostyczne DSM-IV
- gorączkowe wysiłki uniknięcia rzeczywistego lub wyimaginowanego odrzucenia
- niestabilne i intensywne związki interpersonalne, charakteryzujące się wahaniami pomiędzy ekstremami idealizacji i dewaluacji
- zaburzenia tożsamości: wyraźnie i uporczywie niestabilny obraz samego siebie lub poczucia własnego ja (sense of self)
- impulsywność w co najmniej dwóch sferach, które są potencjalnie autodestrukcyjne (np. wydawanie pieniędzy, seks, nadużywanie substancji, lekkomyślne prowadzenie pojazdów, kompulsywne jedzenie)
- nawracające zachowania, gesty lub groźby samobójcze albo działania o charakterze samookaleczającym
- niestabilność emocjonalna spowodowana wyraźnymi wahaniami nastroju (np. poważnym epizodycznym głębokim obniżeniem nastroju (dysphoria), drażliwością lub lękiem trwającymi zazwyczaj kilka godzin, a jedynie rzadko dłużej niż kilka dni)
- chroniczne uczucie pustki
- niestosowny, intensywny gniew lub trudności z kontrolowaniem gniewu (np. częste okazywanie humorów (frequent displays of temper), stały gniew, powtarzające się bójki)
- przelotne, związane ze stresem myśli paranoiczne (paranoid ideation) lub poważne symptomy rozpadu osobowości (dissociative symptoms)
Zobacz też:
Linki zewnętrzne: